Reşat Kutucular arkadaşım, facebookta günlük ekonomi yazıları yazar . Bu gün bu iki kelimeye ayırmıştı köşesini. İznini alıp, buraya taşımak istedim.. Bizim blogu takip edenler ilgilenir diye..

Buyrunuz

Reşat Kutucular:

Hazine ve Maliye Bakanı bugün Aydın’da konuşmuş, Bloomberght de konuşmayı şu başlıkla haber yapmış:

“Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, dolar kuru üzerinden spekülasyon yaparak kazançlarını artırmaya çalışanlara izin vermeyeceklerini bildirdi”

Haberin altını da şöyle doldurmuşlar:

“Türkiye’de döviz kurları üzerinden spekülasyon yaratmaya çalışanların olduğunu dile getiren Albayrak, sözlerini şöyle sürdürdü:

“(Dolar 6,8,10,15 lira olacak) diyenler, spekülasyon yapanlar oldu. Araştırdık, sorduk kim çıktı biliyor musunuz? Ağustos, eylül ayında ‘dolar 8,10,15 lira olacak’ spekülasyonu ile paralarını bozdurup kısa yoldan kar etmek isteyenler… Şimdi vah vah, bir terör olsa da, dolar patlasa da ülke batsa da ben zengin olsam diyenler… Bunlara pabuç bırakmayacağız arkadaşlar.”

Bu sözü söyleyen Hazine Bakanı, haberleştiren de ekonomi kanalı Bloomberght olmasa üzerinde durmayabilirdim. Ancak piyasaların olmazsa olmazı “spekülasyonun” olumsuz bir olguymuş gibi anlatılıp haberleştirilmesi yanlış olmuş. Belki de müştereken Türkçe’nin azizliğine uğramışlar.

Zira spekülatörler olmasa fiyatlar zor oluşur, likidite azalır, piyasalar daha büyük dalgalanmalar gösterir. Spekülator kar amacıyla ve beklentilere göre pozisyon aldığı için fiyat hareketleri yumuşatır, istikrarı artırır.

Kötü olan spekülatör değil, manipülatördür.

Bakın “neoldu.com” sitesi konuyu gayet güzel izah etmiş:

“Spekülasyon, Türk Dil Kurumu sözlüğünde “vurgunculuk” olarak yer almaktadır. Spekülasyon kelimesinin sıklıkla olumsuz olarak kullanılmasının nedeni dilimize bu şekilde çevrilmiş olmasından kaynaklıdır.

Spekülasyon bir piyasa veya ticaretle alakalı bir terimdir. Dünyada kabul görmüş anlamı ise şu şekildedir; bir yatırım aracı ya da mal ile ilgili gelecekte oluşacak fiyat değişimlerinde kar elde etmeye çalışmaktır.

Spekülasyonlarda gelecekte oluşacak bir fiyatın garantisi yoktur. Kar edildiği gibi zarar edilmesi de çok yüksektir. Bu durumda spekülasyon tanımı, fiyat değiştirmelerden risk alarak kar elde etmek şeklinde düzeltilebilir.

Spekülatör kavramını ise açıklamak gerekirse bilgi ve birikim neticesinde fiyat değişimlerini tahmin etmeye çalışan, doğru tahmin yürüttüğü taktirde aldığı riskten kar elde eden kişi ya da kurum şeklinde açıklanabilir. Yapılan bu açıklamalardan yola çıkarak spekülasyon finans piyasasının varlığını devam ettiren ana unsurdur.

Spekülatif, alım- satımlar piyasaya fayda sağladığı gibi zararları da söz konusu olabilmektedir. Her piyasa koşulu farklı yatırım karaı alınmasına neden olacağından, spekülatör normal dönemlerde piyasada denge oluşturucu unsur iken, belirli dönemlerde de aşırı alım ya da satımlarla piyasa balonlarına ve çöküşlerine neden olabilmektedir.

Kısacası şu şekilde tanımlamak mümkündür. Örneğin ressamın bir tablosunu daha yüksek satmak için alan kişi spekülatördür ancak dükkan alıp kira geliri sağlayan kişi ise yatırımcıdır.

***

Manipülasyon ve Manipülatör

Manipülasyon Türk Dili Kurumu sözlüğünde hileli yönlendirme, varlıkları yapıcı olarak yer almaktadır. Terimin birinci yani hileli yönlendirme anlamı kullanılması mümkünken olumlu bir şekilde kullanmak pek mümkün değildir. Vurgunculuk olarak çevrilen tanım spekülasyon değil de manipülasyon olmalıdır.

Manipülasyon, bilgi ya da fiyat hareketlerine müdahale ile yapılır. Yanlış bilgileri yayarak yatırımcıların yanıltarak ya da menkul fiyatlarını kasıtlı ya da sunni olarak yükseltme girişiminde bulunmak manipülasyon olarak adlandırılmaktadır. Bu işlemleri gerçekleştirenler manipülatör olarak isimlendirilir.

Manipülasyon bir piyasa dolandırıcılığı olarak tanımlanmış. Yasalara göre bu dolandırıcılığı yapanlar 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

İki kavramı anlattık. Arasındaki farkları gözler önüne sermiş bulunmaktayız. Her ne kadar birbirine benzese de aslında aynı olmadığının farkına varmış bulunmaktayız.

Manipülasyonun cezai yaptırımı söz konusu iken spekülasyon için böyle bir durum söz konusu değildir.”