Bu gün iki kelimemiz var, birincisi İngilizce, “Luddite” Her zamanki gibi sözlüğe baktığımızda, karşılık olarak şunu yazmış: “Gelişen teknoloji karşısında işini kaybedeceğinden korkan kimse!” Bu gün, gelişmiş bilgisayar sistemleri, otomasyon, kendi kendine öğrenebilen robotları falan düşününce insan, bu korkunun pek de yersiz olmadığını görüyor. Oysa bu terim günümüzde ortaya çıkmış bir kavram değil.. 18 ve 19. yüzyılda, teknolojinin, özellikle de dıştan yanmalı motorların (buhar makinesi) bulunması neticesinde, kol gücüne dayalı işlerin gittikçe bu otomatik makinelerce yapılır hale gelmesi sonucunda, vasıfsız işçilerin işlerini kaybetmeleri nedeniyle ortaya çıkmış bir korku.. Yine her zamanki gibi, böyle bir kelimeye ihtiyaç duyulması ve bu ihtiyaca karşı bir icat yapılmış olması hoşuma gitti ve bunu ilham verici bulup, sizlerle paylaşayım istedim.
İkinci kelimemiz, ne yazık ki beklediğiniz gibi, İngilizce değil! Ben uydurdum! “Mobifobi” ya da ana dilimiz güzel ingilizcemizle ifade edecek olursak “Mobiphobia” “Kişinin cep telefonunu kaybetme ya da çaldırma korkusu” olarak açıklayabiliriz. Hatta üşenmedim, bir de ingilizce tarifini de yazdım ki, Türkçe bilmeyenlerimiz de mahrum kalmasınlar diye: “The fear of loosing someone’s mobile phone” Kimde yok ki bu fobi??
Bu arada, yazı da uzuyor ama bağışlayın, “fobi” ile “korku” arasındaki farkı merak ettim, göz atınca şöyle tariflerle karşılaştım. Korku, her insanda olan bir yaşamda kalma refleksidir. Bilmediğimiz, ya da potansiyel olarak tehlikeli olabileceğini düşündüğümüz herhangi bir durum ya da şeyle karşılaştığımız zaman verdiğimiz doğal bir duygusal tepkidir. Fobi, korkuya nazaran daha az rastlanan bir durumdur. Kişi, herhangi bir obje, durum, etkinlik ya da kişi ile karşılaştığında, genellikle o durumun ifade edeceği tehdidin çok çok üstünde bir tepki vererek korkar ve kaçınır. Konudan kaynaklanan gerilim o kadar büyüktür ki, korkulan durum veya kişiden kaçınmak için, elinden gelen her şeyi yapacaktır. Aslında bir fobiniz varsa, genellikle bunun mantıksız olduğunu bilmenize rağmen, yine de duygularınızı kontrol edemezsiniz. Fobinize kaynaklık eden durumla karşılaşmanız halinde, endişe, korku ve hatta panik gibi duygular sarar benliğinizi. Bu deneyim o kadar rahatsız edicidir ki, korkunun kaynağından uzak kalabilmek için, olağanüstü mantıksız şeyler yapmanız muhtemeldir. Bu hastalığın ana semptomu, korkulan durumdan kaçınmak için aşırı ve anlaşılmaz bir istek duymaktır.
Gördüğünüz gibi, “mobifobi” konusunu bu izah çok iyi açıklıyor. Öylesine kuvvetli bir duygu ki, bunu “korku” ile açıklamak zor, ancak “fobi” kurtarır! 🙂 Haksız mıyım?
