Fal bakmak amacıyla kullanılan küçük kağıtları bir kenara koyacak olursak, “Niyet” epey derinlikli bir kelime. Öncelikle “Niyet” ile “Kasıt” ilişkisine bir göz atalım.
“Niyet”, malum, “bir şeyi yapmayı zihninde tasarlama, önceden isteyip düşünme, kendi kendine karar verme, kişinin içindeki bir amaca yönelme istek ve düşüncesi.” yani içinde önceden tasarlamayı barındırıyor, istemeyi, karar vermeyi..Bu şekilde yorumladığımızda, her ne kadar “kasıt” içeriyor gibi görünse de bundan fazla olan bir tarafı var, o da “kişinin önceden istemiş ve karar vermiş olması” İslam şeriatının önemli felsefi yapı taşlarından birisidir niyet, ve doğal olarak bizlerin düşünce sistemini ve hukuk sistemini etkilemiştir.
Bir örnek vermek gerekirse, kişi, ramazanda öğleden sonra 2″de uyansa, saate bakıp, “ah, 2 olmuş, hazır bu kadar uyumuşken, ben oruç tutayım en iyisi, şunun şurasında 5 saat kaldı iftara” diyemez.. Bu orucu tutsa da, kabul edilmeyeceğini bilir.. Gece, yatarken “yarın oruç tutmaya niyet ettim” diyerek yatmış olsaydı, isterse 2’de isterse 5’te kalksın, sorun değildi.. Kez’a suç ve ceza gerektiren konularda da “taammüden” olup olmadığına bakılır, birisinin, kazayla ölümüne sebep olmakla, önceden planlayıp, tasarlayıp öldürmenin cezaları farklı tutulmuştur. Niyete bakılır.. Hatta burada “Kasden” öldürmekle “Niyet etmiş olmak” arasında da fark gözetilir, Kasden adam öldürmüş olan birisi, diyelim ki eline geçirdiği bıçakla karşısındakini bıçakladı, bu olay ani gelişmiş olabilir ve adam önceden planlamış olmayabilir, ama eğer günler öncesinden plan yaparak, hazırlık yaparak, yakalanmamak için önlem alarak, takip ederek hareket edilmişse, burada taamüdden ve “niyet” ile hareket etmekten söz edilebilir, fark var arada gerçekten.
